Aglianico, một trong những giống nho đỏ nổi tiếng nhất nước Ý, thường được mệnh danh là “Barolo của miền Nam” nhờ vào phẩm chất cao cấp và khả năng tạo ra những chai rượu vang có cấu trúc mạnh mẽ, phức tạp. Với lịch sử hàng nghìn năm, Aglianico không chỉ đại diện cho niềm tự hào của vùng Campania và Basilicata mà còn mang trong mình di sản từ thời Hy Lạp cổ đại.
Vậy điều gì đã khiến Aglianico trở thành “vua” của rượu vang miền Nam nước Ý? Cùng Don Vino khám phá nhé!
Nguồn gốc tên gọi và lịch sử của Aglianico
Nguồn gốc của nho Aglianico vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi cho đến ngày nay.
Một số giả thuyết – giờ đây đã lỗi thời – cho rằng Aglianico có nguồn gốc từ Hy Lạp. Những giả thuyết này khẳng định tên gọi bắt nguồn từ một sự nhầm lẫn trong cách phát âm của người Aragon khi họ cai trị miền Nam nước Ý, do họ phát âm từ “Hellenico” theo âm điệu Tây Ban Nha và biến nó thành “Eglienico.”
Nguồn gốc tên gọi và lịch sử của Aglianico
Tuy nhiên, có khả năng cao hơn là Aglianico thực sự có nguồn gốc từ miền Nam nước Ý. Tên của nó có thể xuất phát từ thành phố cổ Ellea, nằm trên bờ biển Tyrrhenian của vùng Campania. Một số khác lại cho rằng tên Aglianico bắt nguồn từ *gens Allia*, một gia đình La Mã cổ xưa từng sở hữu nhiều vườn nho trên khắp bán đảo Ý.
Vùng sản xuất nho Aglianico
1. Sản xuất tại Ý
Aglianico được trồng ở đâu? Vùng đứng đầu về canh tác và sản xuất Aglianico là Campania.
Tại Irpinia, thuộc tỉnh Avellino, sự chênh lệch nhiệt độ mạnh mẽ, độ cao đáng kể của dãy núi Appennino, và đất sét núi lửa làm cho Aglianico thể hiện tối đa tiềm năng của mình.
Một khu vực khác của Campania đặc biệt nổi tiếng về sản xuất rượu vang Aglianico là sườn núi vôi của dãy núi Taburno, thuộc tỉnh Benevento.
Vùng sản xuất nho Aglianico
Nhưng Aglianico còn nổi tiếng trên toàn cầu như một dòng vang đỏ chất lượng không thể bàn cãi nhờ vào một vùng lớn khác: Basilicata.
Trên sườn núi Vulture, một ngọn núi lửa cổ không còn hoạt động thuộc tỉnh Potenza. Tại đây, đất núi lửa giàu tufo và kali tạo ra những chai rượu vang có độ mặn và cấu trúc tannin độc đáo, với hương thơm mạnh mẽ và sự thanh lịch không thể phủ nhận. Aglianico cũng được trồng ở Puglia và Molise với kết quả đáng chú ý.
2. Các vùng sản xuất khác trên thế giới
Nho Aglianico không chỉ phổ biến ở Ý mà còn được trồng tại nhiều nơi trên thế giới như Úc, California, Texas, Arizona, và Ontario (Canada). Khí hậu ấm áp và thổ nhưỡng tại các vùng này tạo điều kiện thuận lợi cho Aglianico phát triển, mang lại những chai rượu vang có độ chát và hương vị trái cây cân bằng, giống với rượu vang sản xuất ở miền Nam nước Ý.
Đặc điểm hương vị của nho Aglianico
Đặc điểm của rượu vang Aglianico là gì? Hãy cùng khám phá những đặc tính cảm quan của rượu vang đỏ Aglianico, từ màu sắc đến hương thơm và vị giác.
1. Cấu trúc nho
Cấu trúc nho Aglianico
Giống nho Aglianico sở hữu những chiếc lá với kích thước trung bình, mang hình dạng tròn hoặc hình nêm, có ba hoặc năm thùy. Mặt trên của lá có màu xanh đậm bóng bẩy, kết hợp với các gân lá xanh tươi tạo nên vẻ đẹp nổi bật.
Chùm nho Aglianico có hình dáng chắc chắn, kích thước vừa phải, thường có hình dạng trụ-con, đơn giản nhưng có thể có một đến hai cánh rõ nét; trong một số trường hợp hiếm gặp, chùm nho còn có thể có đến bốn cánh. Quả nho Aglianico nhỏ nhắn và hình cầu, với lớp vỏ dày và được bao phủ bởi lớp sương mù màu xanh đậm quyến rũ. Thịt quả không màu với vị chua nhẹ, thường có từ 2 đến 3 hạt nhỏ, nhăn nheo bên trong, tạo nên sự hấp dẫn riêng biệt cho giống nho này.
2. Màu sắc và hương thơm
Trong những năm đầu đời, rượu Aglianico có màu tím, sau đó phát triển thành màu đỏ ruby đậm. Khi già đi, màu sắc chuyển dần sang màu đỏ ngọc lựu với ánh cam.
Hương thơm của Aglianico đậm đà và tinh tế, với một bó hương phong phú gồm hoa violet, việt quất, anh đào, quả lý chua, và thoang thoảng cánh hoa hồng. Ngoài ra, còn có các nốt cay của tiêu đen và thuốc lá, cùng với các tầng hương thơm balsam như bạch đàn, hương trầm, rễ cam thảo và hơi thở bạc hà.
Khi rượu Aglianico già đi, hương thơm được tô điểm thêm với hương của quả anh đào đen ngâm rượu, mận ngào đường, quả sung khô và các loại gia vị ngọt từ gỗ sồi.
Hương vị của nho Aglianico
3. Hương vị của rượu từ nho Aglianico
Aglianico là một loại rượu vang đầy đặn, khô và mạnh mẽ, có cấu trúc xuất sắc và độ lưu hương dài. Khi nếm, Aglianico nổi bật với các tannin mạnh mẽ nhưng được mài giũa kỹ lưỡng, kết hợp với độ chua cao giúp kéo dài cảm giác uống. Những yếu tố này, cùng với độ cồn cao, đảm bảo khả năng lão hóa tuyệt vời của rượu.
Thực tế, Aglianico thể hiện tối đa tiềm năng của mình sau nhiều năm ủ trong gỗ và tiếp tục lão hóa trong chai. Qua thời gian, những nét cứng cáp ban đầu sẽ dịu lại, mang đến sự hài hòa hoàn hảo giữa các thành phần. Chính nhờ khả năng lão hóa vượt trội, thậm chí hơn 50 năm, Aglianico được nhiều người tôn vinh là “Barolo của miền Nam.”
Rượu vang nổi tiếng được sản xuất từ nho Aglianico
Trong số những chai rượu vang đỏ nổi tiếng và biểu tượng sản xuất từ nho Aglianico, chúng ta không thể không nhắc đến những chai rượu vang tuyệt hảo từ nhà máy nổi tiếng Feudi di San Gregorio ở Campania.
Piano Di Montevergine Taurasi DOCG, Reserva
Chai Piano Di Montevergine Taurasi DOCG, Reserva: Piano Di Montevergine chỉ được sản xuất khi có niên vụ tốt nhất. Những cây nho được trưởng thành và chăm sóc tại mảnh đất Taurasi danh giá mang tiêu chuẩn DOCG từ năm 1993, rượu được nuôi dưỡng 18-24 tháng trong thùng gỗ sồi Pháp và tiếp tục trưởng thành trong chai 24 tháng để đảm bảo sự hoàn hảo tuyệt đối.
FEUDI DI SAN GREGORIO, Taurasi DOCG
Chai FEUDI DI SAN GREGORIO, Taurasi DOCG: Taurasi DOCG được biết đến với tên gọi “thánh địa” của giống nho Aglianico. Với màu đỏ ruby rực rỡ với ánh granat cùng hương thơm quyến rũ của rượu vang Taurasi sẽ khiến bạn say đắm với hương anh đào maraschino, quế, nhục đậu khấu, vani và hoa hồi, trái mọng đỏ và đen cùng khoáng chất đất sét, chút da thuộc và điểm nhấn tươi mát của lá hương thảo. Kết vị rượu đầy đặn, cân bằng với tannin chắc chắn nhưng vẫn mềm mại, kết thúc lâu dài và tươi mới.
RUBRATO Aglianico FEUDI DI SAN GREGORIO
Chai RUBRATO Aglianico: Với màu đỏ ruby mãnh liệt và sáng rõ. Khi rót ra ly, RUBRATO Aglianico DOC bung tỏa hương thơm nồng nàn của trái cây đen hoang dã, cam thảo, khoáng và mùi đất. Vị rượu cân bằng với hậu vị gợi nhớ đến hoa quả đen, kết thúc bằng một chút hương balsamic, tannin mềm mại, lý tưởng cho những ai yêu thích phong cách sang trọng, tinh tế.
Cách thưởng thức rượu vang Aglianico
Rượu vang Aglianico đặc biệt với sự phong phú trong hương vị và cấu trúc mạnh mẽ. Dưới đây là một số cách thưởng thức rượu vang Aglianico để trải nghiệm tốt nhất hương vị của nó
- Nhiệt độ phục vụ: Rượu vang Aglianico nên được phục vụ ở nhiệt độ từ 16 đến 18 độ C. Nhiệt độ này giúp làm nổi bật các hương vị và hương thơm phong phú của rượu. Bạn có thể đặt rượu trong tủ lạnh khoảng 15-20 phút trước khi thưởng thức để đạt được nhiệt độ lý tưởng.
- Decanting: Decanting (đổ rượu vào bình thở) là một bước quan trọng cho Aglianico, đặc biệt là với những chai đã được ủ lâu năm. Việc này không chỉ giúp rượu tiếp xúc với không khí, làm giảm bớt tannin và mang lại hương vị mượt mà hơn, mà còn giúp làm lộ ra những tầng hương phức tạp của rượu. Bạn nên decant rượu ít nhất 30 phút trước khi thưởng thức.
Cách thưởng thức rượu vang Aglianico
- Kết hợp ẩm thực: Rượu Aglianico kết hợp hoàn hảo với các món ăn béo như thịt hoang dã nướng hoặc hầm. Tại Campania, thử với thịt heo xào Irpino và thịt dê Avellinese; từ Basilicata, hãy thử Gnummareddi và Cừu Cutturidd. Về phô mai, caciocavallo lucano và provolone impiccato là lựa chọn tuyệt vời, cùng với các loại thịt nguội như Soppressata và Capocollo.
- Ly rượu: Sử dụng ly rượu vang đỏ có miệng rộng giúp tăng cường khả năng thoát hơi và hương thơm của rượu. Ly có hình dạng như một cái chén sâu sẽ tạo điều kiện cho rượu tiếp xúc nhiều hơn với không khí.
Lời kết
Nho Aglianico, với sự kết hợp độc đáo giữa truyền thống và chất lượng, thực sự xứng đáng với danh hiệu “Barolo của miền Nam Ý”. Từ hương vị phức tạp, tiềm năng lão hóa vượt trội, cho đến khả năng kết hợp tinh tế với ẩm thực, Aglianico không chỉ là biểu tượng của miền Nam nước Ý mà còn là một trong những giống nho hàng đầu trong thế giới rượu vang cao cấp.
*Nguồn: Italy’s Finest Wines
