Nằm giữa lòng nước Ý, Umbria là một vùng đất bình yên và giàu truyền thống với nhiều giá trị văn hóa và lịch sử. Mặc dù không nổi tiếng như các vùng lân cận như Tuscany hay Lazio, Umbria vẫn được coi là “viên ngọc ẩn” của ngành công nghiệp rượu vang Ý. Với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, khí hậu lý tưởng, và các giống nho đặc trưng, rượu vang Umbria ngày càng khẳng định vị thế của mình trên bản đồ rượu vang thế giới.
Trong bài viết này, cùng Don Vino khám phá đặc điểm nổi bật của vùng rượu vang Umbria – một điểm đến lý tưởng cho những ai đam mê thưởng thức rượu vang.
Địa hình và khí hậu lý tưởng cho việc trồng nho ở Umbria
Umbria là một trong số ít các vùng không giáp biển tại Ý, điều này mang lại sự khác biệt lớn trong điều kiện khí hậu của vùng. Địa hình của Umbria chủ yếu là đồi núi với các thung lũng thoai thoải và nhiều vùng đất thấp nằm dọc theo sông Tiber. Các vườn nho thường được trồng trên những sườn đồi cao, nơi đất đai thoát nước tốt và tiếp xúc tối đa với ánh nắng mặt trời.
Địa hình và khí hậu lý tưởng cho việc trồng nho ở Umbria
Khí hậu của Umbria tương tự như Tuscany ở chỗ nó mang đặc trưng Địa Trung Hải rõ rệt. Vùng này có mùa đông lạnh, mưa nhiều và mùa hè khô ráo với ánh nắng dồi dào để làm chín nho. Mặc dù nhiệt độ trong suốt mùa đông tương đối ôn hòa, nhưng Umbria vẫn là một trong những vùng lạnh nhất nước Ý với nhiệt độ trung bình hàng năm chỉ khoảng 13°C (55°F).
Ngoại lệ là khu vực phía tây Perugia. Tại đây, nhiệt độ được điều hòa bởi các con nước của hồ Trasimeno, hồ lớn nhất trên bán đảo Ý.
Địa hình và khí hậu lý tưởng cho việc trồng nho ở Umbria
Phần lớn các vườn nho trong vùng được trồng dọc theo các bậc thang được cắt vào sườn đồi. Điều này được phản ánh qua tên của một số khu vực có chứng nhận DOC (colli có nghĩa là “đồi”). Các sườn đồi giúp người trồng nho có thể tận dụng được những yếu tố thuận lợi của vi khí hậu và giống nho lựa chọn. Các vườn nho được trồng ở độ cao sẽ có sự thay đổi nhiệt độ đáng kể giữa ngày và đêm, tạo ra điều kiện lý tưởng để sản xuất các loại vang trắng thanh lịch, có vị khoáng mà vùng này nổi tiếng.
Đất đai và tiểu vùng trồng nho ở Umbria
Umbria có nhiều loại đất khác nhau, từ đất sét đến đá vôi và đất giàu khoáng chất, giúp cho cây nho phát triển mạnh mẽ và tạo ra các loại rượu vang có hương vị đa dạng. Các tiểu vùng sản xuất rượu vang nổi bật nhất bao gồm Montefalco, Orvieto, và Torgiano.
- Montefalco: Là nơi trồng nho Sagrantino, loại nho nổi tiếng nhất của Umbria, và được biết đến với các loại rượu vang đỏ mạnh mẽ.
- Orvieto: Được biết đến với vang trắng Orvieto DOC, một loại vang trắng tinh tế và thanh lịch.
- Torgiano: Đây là vùng có sự đa dạng về cả vang đỏ và vang trắng, với nhiều nhà sản xuất có tên tuổi.
Các giống nho đặc trưng
Umbria là quê hương của một số giống nho đặc trưng, cả bản địa lẫn quốc tế, nhưng nổi bật nhất là giống nho đỏ Sagrantino và nho trắng Grechetto.
- Sagrantino: Là giống nho đỏ nổi bật của Umbria và được sử dụng để sản xuất loại rượu vang Sagrantino di Montefalco DOCG. Giống nho này có vỏ dày, tannin cao và rất phù hợp với quá trình ủ lâu năm. Rượu vang từ Sagrantino có hương vị mạnh mẽ, đậm đà với cấu trúc phức tạp, thường chứa các nốt hương của quả mọng đen, mận, cùng một chút gia vị và cacao.
Sagrantino là giống nho đỏ nổi bật của Umbria
- Grechetto: Là giống nho trắng chủ đạo của vùng, được sử dụng trong sản xuất rượu vang Orvieto DOC. Vang Grechetto có hương vị tươi mát, thanh tao, với hương cam quýt, táo xanh và một chút vị khoáng từ đất đá vôi của vùng.
Ngoài ra, các giống nho quốc tế như Merlot, Cabernet Sauvignon, và Chardonnay cũng được trồng phổ biến tại Umbria, và thường được pha trộn với các giống nho bản địa để tạo ra những loại vang đa dạng hơn về hương vị và phong cách.
Các loại rượu vang tiêu biểu ở Umbria
Umbria sản xuất một loạt các loại rượu vang từ đỏ, trắng cho đến vang ngọt và sủi bọt, nhưng tiêu biểu nhất phải kể đến:
BIGI Vipra Bianco Umbria IGT
Chai Bigi Vipra Bianca Umbria IGT
Vipra Bianca Umbria được sản xuất bởi nhà rượu Bigi, thành lập năm 1880 tại Orvieto bởi Luigi Bigi. Nhà rượu này đã đưa vang cổ điển Orvieto ra thế giới, giúp nó trở nên nổi tiếng.
Vipra Bianca Umbria là sự kết hợp của giống nho Chardonnay và Grechetto trồng ở độ cao 300 mét. Vang có màu vàng rơm ánh xanh lá, hương thơm quyến rũ với gợi ý hạnh nhân, hoa trắng, cam chanh. Trên vòm miệng, vang tươi mát, mềm mại, có chút vị khoáng, cân bằng hoàn hảo. Đây là lựa chọn lý tưởng cho ai yêu thích vang trắng nhẹ, dễ uống, đặc biệt khi kết hợp với salad, hải sản nướng, mì carbonara hay bánh xèo.
BIGI Vipra Rosso UMBRIA IGT
Đây là chai vang đỏ tinh tế từ nhà rượu Bigi, với hơn một thế kỷ kinh nghiệm sản xuất rượu, họ tự hào truyền tải di sản văn hóa của Umbria qua từng hương vị độc đáo. Lấy cảm hứng từ gia đình quý tộc Monaldeschi della Vipera ở Orvieto thế kỷ 13, chai vang mang biểu tượng “Vipera” – rắn, thể hiện sự quyền lực và kiêu hãnh.
Chai Bigi Vipra Rossa Umbria IGT
Vang có màu đỏ ruby đậm, hương thơm phức hợp của trái cây và chút cay nhẹ của gia vị. Vị mượt mà, cân bằng với vị chát nhẹ, cấu trúc tốt, kết thúc dư vị khoáng. Hoàn hảo khi kết hợp với mì Ý sốt thịt, thịt cừu hầm, và nộm bò khô Việt Nam.
Quy trình sản xuất rượu vang truyền thống và hiện đại
Umbria là nơi có truyền thống sản xuất rượu vang lâu đời, với nhiều nhà sản xuất đã tồn tại qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, ngoài việc giữ vững các phương pháp truyền thống, nhiều nhà sản xuất tại đây đã áp dụng các kỹ thuật hiện đại vào quy trình sản xuất. Việc sử dụng công nghệ kiểm soát nhiệt độ và các phương pháp ủ mới đã giúp nâng cao chất lượng rượu vang, đồng thời giữ được hương vị độc đáo của nho và vùng đất.
Du lịch rượu vang tại Umbria
Du lịch rượu vang tại Umbria đang trở thành một trong những trải nghiệm hấp dẫn nhất cho du khách khi đến Ý. Khách tham quan có thể tham gia các tour tham quan vườn nho, tham gia vào quá trình thu hoạch nho và nếm thử những chai rượu vang ngay tại hầm rượu. Các lễ hội rượu vang, đặc biệt là sự kiện Cantine Aperte, nơi các nhà sản xuất mở cửa hầm rượu cho du khách tham quan, cũng là một cơ hội để hiểu thêm về quá trình sản xuất rượu vang truyền thống và hiện đại của vùng này.
Lời kết
Umbria, mặc dù không phải là vùng rượu vang nổi tiếng nhất của Ý, nhưng đã khẳng định được vị thế của mình nhờ vào các giống nho độc đáo và chất lượng rượu vang ngày càng được nâng cao. Với cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, khí hậu thuận lợi, và sự kết hợp giữa truyền thống và hiện đại trong quy trình sản xuất, rượu vang Umbria không chỉ làm hài lòng những người yêu vang mà còn là niềm tự hào của vùng đất này.
